Σακχαρώδης Διαβήτης
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος με κύριο χαρακτηριστικό την υψηλή στάθμη σακχάρου στο αίμα(γλυκόζη). Η γλυκόζη είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία μας, επειδή είναι μια σημαντική πηγή ενέργειας για τα κύτταρα ,που απαρτίζουν τους μυς και τους ιστούς, και η κύρια πηγή καυσίμου του εγκεφάλου. Ωστόσο η υψηλή στάθμη σακχάρου στο αίμα προκαλεί κατά κανόνα σοβαρά προβλήματα υγείας.
Η υποκείμενη αιτία της νόσου ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη.Υπάρχει ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2.
Ο διαβήτης τύπου 1 μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και εμφανίζεται συνήθως κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία. Ο διαβήτης τύπου 2, ο πιο κοινός τύπος, μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συχνότερα εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών.
Οι δυνητικά αναστρέψιμες καταστάσεις διαβήτη περιλαμβάνουν τον προδιαβήτη και τον διαβήτη κύησης. Η νόσος εμφανίζεται όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, αλλά όχι αρκετά υψηλά ώστε να μπορεί να διαγνωσθεί ο διαβήτης. Στην προκειμένη περίπτωση ομιλούμε για πρόδρομο του διαβήτη, ο οποίος, όταν ληφθούν κατάλληλα προληπτικά μέτρα, μπορεί να μην εξελιχθεί σε χρόνια νόσο Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά μπορεί να υποχωρήσει μετά τον τοκετό.
Διάγνωση
Η διάγνωση του διαβήτη βασίζεται στα εξής δεδομένα:
- Στο επίπεδο γλυκόζης νηστείας στο πλάσμα (FPG), το οποίο δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 126mg/dl(7.0 mmol/L)ή
- Στο επίπεδο γλυκόζης 2 ωρών ,όταν αυτό είναι ≥200 mg / dL (11,1 mmol / L) κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής ανοχής γλυκόζης από το στόμα (OGTT) 75 g, ή
- Στο επίπεδο γλυκόζης πλάσματος , όταν αυτό σε μια τυχαία μέτρηση είναι ≥200 mg / dL (11,1 mmol / L) σε έναν ασθενή με κλασικά συμπτώματα υπεργλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμικής κρίσης
- Στο επίπεδο γλυκοζιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c . ‘Όταν η τιμή της είναι ίση με 6,5% ή υψηλότερη, τότε αυτό αποτελεί ένδειξη της νόσου, αρκεί βέβαια οι τιμές αυτές να επιβεβαιωθούν κατ΄επανάληψη.
Η δοκιμή HbA1c δεν μπορεί να γίνει σε ασθενείς με αιμολυτική αναιμία ή με έλλειψη σιδήρου. Σε παιδιά με ταχέως εξελισσόμενο διαβήτη τύπου 1 η HbA1c μπορεί να μην είναι σημαντικά αυξημένη.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
- Διαβήτης τύπου 1
Η ακριβής αιτία του διαβήτη τύπου 1 είναι άγνωστη. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα – το οποίο καταπολεμά συνήθως επιβλαβή βακτήρια ή ιούς – επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Η μείωση παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας έχει ως αποτέλεσμα τα σάκχαρα που καταναλώνονται με τις τροφές να συσσωρεύονται στην κυκλοφορία του αίματος.
Ο διαβήτης τύπου 1 πιστεύεται ότι προκαλείται από ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, αν και αυτοί εξακολουθούν να παραμένουν αδιευκρίνιστοι. Το σωματικό βάρος δεν θεωρείται ότι είναι ένας από τους παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση του διαβήτη τύπου1.Ο επιπολασμός–πιθανότητα του διαβήτη τύπου 1- αυξάνεται σε ασθενείς με άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η νόσος Graves, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Addison.
- Προδιαβήτης και διαβήτης τύπου 2
Στον προδιαβήτη- που μπορεί να εξελιχθεί σε διαβήτη τύπου 2 – και στον διαβήτη τύπου 2 τα κύτταρα γίνονται ανθεκτικά στη δράση της ινσουλίνης και το πάγκρεας δεν μπορεί να παράγει αρκετή ινσουλίνη για να ξεπεράσει την αντίσταση αυτή με αποτέλεσμα τα σάκχαρα να συσσωρεύονται στην κυκλοφορία του αίματος. Αν και πιστεύεται ότι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο και στην ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2, ωστόσο η καθαυτό γενεσιουργός αιτία της νόσου παραμένει αδιευκρίνιστη. Το υπερβολικό βάρος συναρτάται άμεσα με την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2
- Ο διαβήτης κύησης
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες Α, οι οποίες κάνουν τα κύτταρα πιο ανθεκτικά στην ινσουλίνη. Κατά κανόνα το πάγκρεας αντιμετωπίζει την κατάσταση αυτή παράγοντας αρκετή επιπλέον ινσουλίνη. Αλλά μερικές φορές το πάγκρεας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις της εγκυμοσύνης . Όταν συμβεί αυτό, εισέρχεται στα κύτταρα λίγη γλυκόζηκαι παραμένει στο αίμα με αποτέλεσμα την εμφάνιση του διαβήτη κύησης.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του διαβήτη ποικίλλουν ανάλογα με την αύξηση του σακχάρου στο αίμα σας. Μερικά άτομα, ειδικά εκείνα με διαβήτη τύπου 2, μπορεί ενίοτε να μην εμφανίσουν συμπτώματα. Στον διαβήτη τύπου 1 τα συμπτώματα εμφανίζονται γρήγορα και είναι πιο σοβαρά.
Μερικά από τα σημεία και τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 και του διαβήτη τύπου 2 είναι:
- Αυξημένη δίψα-πολυδιψια
- Συχνουρία
- Ακραία πείνα-πολυφαγία
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Παρουσία κετονών στα ούρα (οι κετόνες είναι υποπροϊόν της διάσπασης των μυών και του λίπους που συμβαίνει όταν δεν υπάρχει αρκετή διαθέσιμη ινσουλίνη)
- Κούραση
- Θολή όραση
- Πληγές που επουλώνονται πολύ αργά
- Συχνές λοιμώξεις, όπως στα ούλα (ουλίτιδα) ή δερματικές λοιμώξεις και κολπικές λοιμώξεις
Πότε να δείτε τον γιατρό
- Όσο νωρίτερα διαγνωστεί η πάθηση, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να ξεκινήσει η θεραπεία. Η έγκαιρη διάγνωση έχει ως αποτέλεσμα την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών
- Εάν υποψιάζεστε ότι εσείς ή το παιδί σας μπορεί να έχετε διαβήτη.
- Εάν παρατηρήσετε πιθανά συμπτώματα διαβήτη.
- Εάν έχετε ήδη διαγνωστεί με διαβήτη. Αφού λάβετε τη διάγνωσή σας, θα χρειαστεί στενή ιατρική παρακολούθηση έως ότου σταθεροποιηθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
Η λειτουργία της ινσουλίνης
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που προέρχεται από έναν αδένα που βρίσκεται πίσω και κάτω από το στομάχι στο πάγκρεας. Το πάγκρεας εκκρίνει ινσουλίνη στην κυκλοφορία του αίματος μειώνοντας έτσι την ποσότητα του σακχάρου στο αίμα.
Ο ρόλος της γλυκόζης
Η γλυκόζη είναι μια πηγή ενέργειας για τα κύτταρα που απαρτίζουν τους μυς και άλλους ιστούς. Η γλυκόζη προέρχεται από δύο σημαντικές πηγές, από τις τροφές και από το συκώτι. Τα σάκχαρα απορροφώνται στην κυκλοφορία του αίματος και εισέρχονται στα κύτταρα με τη βοήθεια της ινσουλίνης. Το συκώτι αποθηκεύει και παράγει γλυκόζη. Όταν τα επίπεδα γλυκόζης είναι χαμηλά, όπως όταν δεν έχετε φάει για λίγο, το ήπαρ διασπά το αποθηκευμένο γλυκογόνο σε γλυκόζη για να διατηρηθούν τα επίπεδα της γλυκόζης σε φυσιολογικό εύρος.
Ο διαβήτης είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συντελεί στην εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως:
- Στεφανιαία νόσος
- Έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Αγγειακό Εγκεφαλικό
- Αδυναμία του καρδιακού μυός (καρδιομυοπάθεια)
- Συγκοπή
Γνωρίζουμε σήμερα ότι τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν,με την πάροδο του χρόνου, να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα και συγκεκριμένανα τα κάνουν άκαμπτα και στενότερα. Ως αποτέλεσμα το αίμα δεν ρέει εύκολα στην καρδιά, στον εγκέφαλο ή στο σώμα. Δυστυχώς όταν διαγιγνώσκεται ο διαβήτης, έχουν ήδη επέλθει βλάβες στα μεγάλα ή μικρά αιμοφόρα αγγεία. Στις μικροαγγειακές επιπλοκές συμπεριλαμβάνονται η νεφρική νόσος καθώς και διάφορα προβλήματα όρασης και νεύρων, η καρδιακή προσβολή, το εγκεφαλικό επεισόδιο και η περιφερική αρτηριακή νόσος.
Θεραπεία
- Καλή και υγιεινή διατροφή
- Αύξηση σωματικής δραστηριότητας
- Διακοπή του καπνίσματος
- Σωστή αντιδιαβητική θεραπεία
- Διάγνωση και θεραπεία αγγειακών επιπλοκών
- Τακτική καρδιολογικήεξέταση